Motyw zysku
Motyw zysku odgrywał decydującą rolę we wczesnym okresie rozwoju gospodarki kapitalistycznej i nadal odgrywa taką rolę w małych i średnich prywatnych firmach. Nie jest on natomiast czynnikiem jedynym i decydującym w wielkich spółkach akcyjnych. Motyw zysku może być osłabiony w wyniku odmiennych interesów dyrekcji spółki i akcjonariuszy. Jeszcze mniejszą rolę może on odgrywać w przedsiębiorstwach publicznych (państwowych, spółdzielczych, samorządowych itp.). Każde przedsiębiorstwo w miarę możliwości stara się osiągnąć nadwyżkę przychodów nad wydatkami, ale nie zawsze jest to równoznaczne z maksymalizowaniem tej nadwyżki za wszelką cenę, kosztem interesów nabywców lub innym kosztem społecznym. Wielkie spółki z bogatymi tradycjami dbają przede wszystkim o dobrą opinię i dobrą pozycję firmy na rynku. Przywiązują więc dużą wagę do jakości i nowoczesności wyrobów, do utrzymania konkurencyjnej pozycji nawet za cenę zmniejszenia jednostkowego zysku. Każde przedsiębiorstwo jest podmiotem uzależnionym nie tylko od popytu na rynku, ale także od możliwości uzyskania kredytu w banku komercyjnym, od wysokości stopy procentowej od zaciągniętego kredytu oraz od wysokości podatków i innych płatności finansowych do budżetu centralnego i budżetu lokalnego. Praktycznie żadne większe przedsiębiorstwo nie może funkcjonować bez kredytu.
